गर्मी मौसम सुरु भएसँगै बजारमा देखिने फलफूलहरूमध्ये जामुन एक विशेष महत्व राख्दछ। स्वादिलो हुनुका साथै यो स्वास्थ्यका लागि पनि निकै फाइदाजनक मानिन्छ। विशेषगरी मधुमेहका रोगीहरूका लागि जामुन एक अचूक औषधिको रूपमा परिचित छ।
आयुर्वेदमा जामुनलाई बहुगुणी फल मानिएको छ। यसको फल, बीउ र पातहरू विभिन्न स्वास्थ्य समस्याहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ। मधुमेह नियन्त्रणमा जामुनको प्रभावकारिता उल्लेखनीय छ।
जामुनका फाइदाहरू:
* रगतमा चिनीको मात्रा कम गर्छ: जामुनमा पाइने विशेष तत्वहरूले रगतमा चिनीको मात्रालाई सन्तुलनमा राख्न मद्दत गर्दछ।
* पाचन सुधार गर्छ: यसले पेटलाई स्वस्थ राख्नुका साथै पाचन प्रक्रियालाई पनि सुधार्छ।
* अन्य स्वास्थ्य समस्यामा उपयोगी: जामुन दाँत, आँखा, अनुहार, मिर्गौलाको पत्थरी र कलेजोका लागि पनि फाइदाजनक मानिन्छ।
मधुमेहका बिरामीले कसरी प्रयोग गर्ने जामुन?
आचार्य बालकृष्णका अनुसार मधुमेहका बिरामीहरूका लागि जामुन विभिन्न तरिकाले प्रयोग गर्न सकिन्छ:
पहिलो विधि:
* जामुनको दानालाई पिसेर धुलो बनाउनुहोस्।
* एक भाग जामुनको बीउको धुलो, एक भाग सुठोको धुलो र दुई भाग गुडमार जडीबुटी मिसाउनुहोस्।
* सबै सामग्रीलाई पिसेर मसिनो धुलो बनाउनुहोस् र छान्नुहोस्।
* यो धुलोलाई एलोभेराको जुसमा मिसाएर पिउनुहोस्।
* वैकल्पिक रूपमा, यसको चक्की बनाएर दिनमा तीन पटक खान सक्नुहुन्छ। यसले चिनी नियन्त्रणमा सहयोग गर्दछ।
दोस्रो विधि:
* लगभग १०० ग्राम जामुनको जरा लिनुहोस् र त्यसलाई राम्ररी सफा गर्नुहोस्।
* अब यसमा थोरै पानी हालेर पिस्नुहोस्।
* २० ग्राम चिनी मिठाईमा मिसाएर यो मिश्रण खानुहोस्।
* यो धुलो बिहान र बेलुका खानाले मधुमेहमा फाइदा पुग्छ।
तेस्रो विधि:
* २५० ग्राम पाकेको जामुनलाई आधा लिटर उमालेको पानीमा हाल्नुहोस्।
* केही समय उमालेपछि पानी हल्का चिसो भएपछि जामुनलाई पिसेर छान्नुहोस्।
* यो पानी दिनमा ३ पटक पिउनुहोस्। यसले रगतमा चिनीको मात्रा नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्दछ।
चौथो विधि:
* जामुनको बोक्रा पनि चिनी कम गर्न प्रयोग गरिन्छ।
* यसका लागि जामुनको बोक्रालाई पिसेर खरानी बनाउनुहोस्।
* ६५० मिलिग्रामदेखि २ ग्रामसम्मको यो खरानी दैनिक सेवन गर्नुहोस्। यसले मधुमेह हुनबाट बचाउन मद्दत गर्दछ।
गर्मीको यो मौसममा जामुनलाई आफ्नो आहारमा समावेश गरेर मधुमेहबाट बच्नुहोस् र स्वस्थ रहनुहोस्।